Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 roku o bezpieczeństwie żywności i żywienia przedstawia wymagania i zawiera wykaz procedur, których należy przestrzegać w procesie produkcji żywności. Jest ona zgodna z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 roku. Przepisy określają wymagania dotyczące zasad przestrzegania higieny oraz wyszczególniają wymagania zdrowotne żywności. Bezpieczeństwo żywności oznacza wszystkie warunki, które muszą zostać spełnione podczas produkcji. Sprawdź, co dokładnie zawierają przepisy ustawy i jak wygląda prawo żywnościowe. Tłumaczymy!
Niniejszy artykuł jest wynikiem naszej kooperacji z walkazfiskusem.pl
Bezpieczeństwo żywności i żywienia – co zawiera ustawa?
Wszystkie środki spożywcze, które nie spełniają wymagań ustawy zostały uznane za niebezpieczne. Jako takie nie mogą zostać wprowadzone do obrotu ani użyte do dalszej produkcji. Warunkiem wykorzystania w produkcji środków spożywczych zawierających jakiekolwiek zanieczyszczenia lub substancje szkodliwe dla zdrowia, jest ich usunięcie lub obniżenie do dopuszczalnego i bezpiecznego poziomu oraz stwierdzenie ich przydatności do spożycia przez właściwy organ urzędowej kontroli żywności. Przepisy ustawy zawierają informacje dotyczące możliwości stosowania w procesie produkcji żywności substancji dodatkowych, aromatów, rozpuszczalników. Rozdział 4 ustawy mówi o dopuszczalnych poziomach pestycydów znajdujących się w środkach spożywczych oraz na ich powierzchni. Jednocześnie zostały określone metody pobierania próbek dla potrzeb kontroli i zbadania stopnia zanieczyszczenia pestycydami. Z kolei rozdział 5 ustawy wspomina o możliwościach poddania produktów spożywczych działaniu promieniowania jonizującego oraz określa sytuacje, w których takie działanie jest dopuszczalne.
Czym jest środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego?
Środek specjalnego przeznaczenia żywieniowego charakteryzuje specjalny skład, a także sposób przygotowania, co odróżnia go od produktów powszechnie stosowanych. Tego rodzaju żywność zostaje wprowadzona do obrotu, aby zaspokajać szczególne potrzeby np. osób chorych z zaburzonym procesem trawienia i metabolizmu. Często na opakowaniu pojawia się określenie „środek dietetyczny”. Wśród tego rodzaju produktów znajdują się także preparaty do początkowego żywienia niemowląt jak mleko początkowe oraz mleko następne, środki spożywcze dla niemowląt i dzieci w wieku od roku do 3 lat. Znajduje się tu także żywność przeznaczona dla cukrzyków, sportowców oraz osób wymagających specjalnego żywienia medycznego. Przepisy dotyczące produkcji żywności tego rodzaju zostały zebrane w 7 rozdziale ustawy.
Suplementy diety – zasady i wymagania prawa
Za suplementy diety uznaje się produkty zawierające witaminy i minerały naturalnie występujące w żywności, wywołujące efekt odżywczy. W drodze rozporządzenia minister ds. zdrowia określa wykaz substancji, które mogą być stosowane do produkcji suplementów. Istotny jest także stosowany sposób oznaczania suplementów. Na każdym opakowaniu powinna znaleźć się informacja, iż niedoborom witamin i składników mineralnych można zapobiegać poprzez zróżnicowaną i dobrze zbilansowaną dietę.
Zasady wprowadzania do obrotu produktów spożywczych
Produkty spożywcze wprowadzane do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej muszą podlegać monitorowaniu. W związku z tym podmioty działające na rynku i wprowadzające produkt po raz pierwszy do obrotu (środki specjalnego przeznaczenia żywieniowego, suplementów lub produktów wzbogacanych witaminami) muszą spełnić określone przepisami wymagania:
- powiadomić Głównego Inspektora Sanitarnego o wprowadzeniu do obrotu środka spożywczego;
- poinformować o nazwie artykułu oraz producenta;
- przedstawić wzór opakowania w języku polskim;
- w przypadku produktów wprowadzonych do obrotu w innych krajach unijnych należy przedstawić kopię zezwolenia lub powiadomienia właściwego organu w danym kraju.
Inspektor Sanitarny może przeprowadzić postępowanie mające na celu sprawdzenie, czy produkt spełnia wymagania zawarte w przepisach ustawy.
Znakowanie żywności
Produkty spożywcze wprowadzane do obrotu muszą być oznakowane. Oznacza to, że artykuł musi być identyfikowalny poprzez napisy, znaki towarowe, nazwę, elementy graficzne, symbole. Informacje te powinny znaleźć się na opakowaniu, etykiecie, ulotce, dokumentach dotyczących danego produktu. Zastosowane oznakowanie nie może wprowadzać konsumenta w błąd, czy przypisywać produktowi właściwości, jakich nie posiada. Oznaczenia muszą być czytelne i jasne dla konsumenta, powinny zawierać informacje istotne dla bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Minister właściwy do spraw rynku rolnego oraz minister właściwy do spraw zdrowia określają szczegółowy wykaz informacji, które muszą znaleźć się jako oznaczenia produktu spożywczego przeznaczonego dla klienta finalnego lub do zakładów żywienia zbiorowego. Ma to na celu zapewnienie bezpieczeństwa żywności. Przepisy te zawiera ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia.
Materiały przeznaczone do kontaktu z żywnością
Podmiot działający na rynku spożywczym, korzystający lub obracający materiałami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością, a także działający na rynku materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością musi przestrzegać zasad dobrej praktyki produkcyjnej oraz dobrej praktyki higienicznej. Wykaz substancji dozwolonych wytwarzania tych materiałów zostaje opracowany przez ministra ds. zdrowia, który uwzględnia konieczność zapewnienie zdrowia lub życia człowieka, ochrony środowiska oraz jednolite wymagania obowiązujące w całej unii.
Przepisy dotyczące wymagań higienicznych
Wszystkie osoby pracujące z żywnością zobowiązane są do uzyskania orzeczenia lekarskiego dla celów sanitarno-epidemiologicznych o braku przeciwwskazań do wykonywania pracy. W zakładzie musi być wdrożony system HACCP, czyli system analizy zagrożeń i krytycznych punktów kontroli mający na celu zapewnienie bezpieczeństwa żywności przez identyfikację zagrożeń oraz określenie metod zapobiegania im. Przepisy ustawy obejmują również informacje dotyczące postępowania organów urzędowej kontroli żywności. W zakresie bezpieczeństwa żywności są to:
- Państwowa Inspekcja Sanitarna;
- organy Inspekcji Weterynaryjnej;
- inne organy w zakresie posiadanych kompetencji.
Organom tym przysługuje prawo do wstępu do zakładu pomieszczeń o każdej porze, badania procesów technologicznych oraz receptur, przeglądania ksiąg i dokumentacji. Uzyskane w trakcie kontroli informacje stanowią tajemnicę służbową. Badania laboratoryjne dla celów urzędowych kontroli przeprowadzane są przez jednostki akredytowane.
Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez środki spożywcze
Podmioty produkujące i wprowadzające do obrotu środki spożywcze szkodliwe dla zdrowia lub życia człowieka podlegają karze grzywny, pozbawienia wolności do lat 2 lub ograniczenia wolności. Ustawa określa zasady, procedury mając na względzie potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa żywności oraz jednolite wymagania obowiązujące w całej unii. Karom pieniężnym podlegają m.in. podmioty:
- nieprzestrzegające przepisów odnoszących się do sposobów znakowania żywności;
- wprowadzające do obrotu jako żywność produkty niebędące żywnością;
- prowadzące obrót żywnością uznaną za szkodliwą dla zdrowia lub życia;
- utrudniające lub uniemożliwiające przeprowadzenie urzędowej kontroli żywności.
Uzyskane środki finansowe stanowią dochód budżetu państwa.
Czym jest System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności?
RASFF, czyli System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności i Paszach służy wymianie informacji o żywności, paszach i materiałach do kontaktu z żywnością, potencjalnie niebezpiecznych dla ludzi, zwierząt i środowiska. Informacje przesyłane są pomiędzy organami kontroli w Europie – komunikaty dzielą się na informacyjne, alarmowe, o odrzuceniu na granicy i tzw. news.
Ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa związanego z wprowadzaniem do obrotu produktów spożywczych, suplementów diety oraz produktów specjalnego żywienia. Przepisy obowiązują wszystkich producentów żywności.
Zobacz także:- Państwowa Inspekcja Sanitarna – zadania inspekcji w zakresie nadzoru sanitarno-epidemiologicznego i zdrowia publicznego
- Jakie zadania ma Państwowa Inspekcja Pracy w zakresie prawa pracy oraz BHP? PIP jako element polityki społecznej państwa
- Art. 232 KP — kiedy pracodawca musi zapewnić swojej kadrze posiłki i napoje?
- Społeczna inspekcja pracy – jaki jest zakres obowiązków i kto wchodzi w jej skład?
- Wstępne badanie lekarskie do pracy. Badania profilaktyczne pracowników przez lekarzy medycyny pracy
