W niektórych przypadkach całkowita likwidacja zagrożeń nie jest możliwa, dlatego pracodawca musi przedsięwziąć działania mające na celu ochronę pracowników. Mogą to być różnego rodzaju rozwiązania organizacyjne i techniczne, w tym środki ochrony indywidualnej i zbiorowej. W pierwszej kolejności pracodawca powinien pomyśleć o stosowaniu ochrony zbiorowej, a następnie indywidualnej. Kodeks pracy nakazuje udostępnienie środków ochrony nieodpłatnie.
Bezpieczeństwo i higiena pracy – obowiązki pracodawcy
Pracodawca odpowiada za bezpieczeństwo podwładnych w miejscu pracy. Ma obowiązek przeprowadzania lub organizowania szkoleń BHP, szerzenia wiedzy na temat prawidłowego postępowania w sytuacji zagrożenia. Jednocześnie powinien zapewnić pracownikom środki ochrony indywidualnej i zbiorowej. Mają one zabezpieczać przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych czynników.
Kolejnym zadaniem pracodawcy jest poinstruowanie pracowników, w jaki sposób powinni korzystać z przydzielonych środków. Jeśli na danym stanowisku należy używać wskazanych środków, pracownik nie może zostać dopuszczony bez nich do pracy. Pracownik ma obowiązek używania ich zgodnie z przeznaczeniem i w prawidłowy sposób.
Czym są środki ochrony indywidualnej?
Według Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2005 roku środkiem ochrony indywidualnej są urządzenia lub wyposażenie przeznaczone do noszenia i trzymania przez użytkownika w celu ochrony przed potencjalnym zagrożeniem. Należą do nich:
- specjalna odzież zabezpieczająca;
- hełmy ochronne oraz inne nakrycia głowy;
- elementy ochraniające kończyny dolne i górne;
- elementy chroniące twarz i oczy;
- elementy ochrony słuchu;
- akcesoria zabezpieczające przed upadkiem z wysokości;
- środki dermatologiczne.
Przykładem takich środków ochrony są kombinezony, kurtki, bluzy, fartuchu, kamizelki odblaskowe, czapki, chustki, hełmy, rękawice, ochraniacze, kalosze, trepy, uprzęże, liny. W grupie tej znajdują się także środki izolujące cały organizm i środki ochrony układu oddechowego (sprzęt filtrujący, pochłaniający). Pracodawca często gwarantuje również dostęp do kremów, past, maści oczyszczających i regenerujących.
Czym są środki ochrony zbiorowej?
Środki ochrony zbiorowej mają za zadanie jednoczesną ochronę większej grupy osób przed czynnikami szkodliwymi i niebezpiecznymi. Mogą to być różnego rodzaju rozwiązania techniczne. Zaliczamy do nich balustrady, rusztowania ochronne, ekrany dźwiękoszczelne, systemy wentylacji mechanicznej.
Innym przykładem mogą być urządzenia ochronne, które zapobiegają przedostaniu się do stref niebezpiecznych, czy też zapobiegające uruchomieniu się poszczególnych elementów.
Pracodawca powinien również zadbać o jak najlepsze warunki sanitarne oraz zapewnić pracownikom środki higieniczne jak np. mydło, czy ręczniki. Ich rodzaj i ilość należy dostosować do stopnia zanieczyszczenia podczas wykonywania określonej pracy.
Co warto wiedzieć o środkach ochrony indywidualnej i zbiorowej?
Środki ochrony powinny zostać dostosowane do istniejącego zagrożenia. Wybierając je należy uwzględnić warunki, jakie panują w danym miejscu pracy. Inną, ważną kwestią jest dobranie ich z uwzględnieniem stanu zdrowia pracownika oraz zastosowanie rozwiązań zgodnych z zasadami ergonomii. Indywidualne środki ochrony muszą być dopasowane do użytkownika, odzież dobrana rozmiarem, elementy odpowiednio wyregulowane.
Jeśli pracownik potrzebuje kilku środków ochrony, powinny one być dopasowane do siebie w taki sposób, by wzajemnie nie zmniejszały swoich właściwości ochronnych.
Środki ochrony indywidualnej i zbiorowej mają za zadanie chronić pracowników przed utratą zdrowia, kontuzją. Warunkiem jest ich właściwe użytkowanie. Obowiązkiem pracodawcy jest ich zagwarantowanie podwładnym, a pracowników ich stosowanie podczas wykonywania obowiązków.
Zobacz także:- Art. 212 KP — odpowiedzialność kierującego zespołem za BHP
- Art. 211 KP. Jakie prawa i obowiązki ma pracownik w świetle prawa pracy?
- Czego dotyczy art. 226 KP? Jakie obowiązki ma pracodawca w zakresie oceny ryzyka zawodowego?
- Praca na wysokościach – BHP, obowiązki pracodawcy. Poznaj definicje w prawie i środki ochrony indywidualnej pracownika!
- Czym jest ocena ryzyka zawodowego oraz jak ją określić?
