Duża liczba osób pracuje w zawodach, których wykonywanie może mieć negatywny wpływ na zdrowie lub mogą nawet zagrażać życiu! Ze względu na to pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom odpowiedni poziom bezpieczeństwa. Aby było to możliwe, konieczne jest sporządzenie tak oceny ryzyka zawodowego. Polega to na sprawdzaniu, na jakie zagrożenia może być narażony pracownik w środowisku pracy. Ma to również na celu zweryfikowanie, czy jakimś sposobem można te zagrożenia wyeliminować. Dzięki temu pracodawca będzie mógł zmniejszyć lub wyeliminować zagrożenia występujące w środowisku pracy.
Zapraszamy do lektury artykułu, który jest efektem naszej współpracy z 123cv.pl
Podstawowe informacje o ocenie ryzyka zawodowego
Ocena ryzyka zawodowego sprowadza się do określenia prawdopodobieństwa, z jakim pracownik na danym stanowisku może ulec wypadkowi lub zachorować przez warunki, w których pracuje. Ma to bardzo duży wpływ na działanie przedsiębiorstwa, ponieważ wypadki i choroby zawodowe mogą przyczynić się do zmniejszenia wydajności lub mogą narazić przedsiębiorstwo na duże koszty związane z postępowaniami sądowymi i odszkodowaniami.
Przy ocenie ryzyka bardzo ważne jest określenie zagrożeń, które występują w miejscu pracy. Należy określić, czy środki zaradcze są wystarczające. Ocena ryzyka jest fundamentalnym narzędziem, które służy bezpieczeństwu pracownika podczas wykonywania obowiązków. Dzięki niej możliwe jest stworzenie bezpiecznych warunków pracy. Regularna ocena ryzyka sprawi, że firma będzie przyjazna pracownikowi. Obecnie nie ma bardziej skutecznego sposobu na to, by oszacować ryzyko wystąpienia zagrożeń.
Dlaczego ocena ryzyka zawodowego jest ważna?
Dzięki odpowiednio przeprowadzonej ocenie ryzyka, właściciele przedsiębiorstwa mogą być prawie pewni, że wykonywane prace nie stanowią zagrożenia dla zdrowia i życia pracowników. Należy zaznaczyć, że formy prawne związane z oceną ryzyka zawodowego nie powstały po to, aby utrudnić życie pracodawcom. Ten sposób zachowania bezpieczeństwa w firmie jest stosowany właściwie we wszystkich krajach Unii Europejskiej. Przepisy odnoście oceny ryzyka zawodowego, weszły w życie już 20 lat temu. Ta wieloletnia praktyka dowiodła, że odpowiednie zaangażowanie pracodawców oraz pracowników w ocenę ryzyka na stanowiskach pracy skutecznie poprawia bezpieczeństwo pracy.
Przedsiębiorstwo, w którym ocena ryzyka jest prawidłowo przeprowadzana, może liczyć na duże korzyści. Przede wszystkim dotyczą one lepszej atmosfery w pracy i zwiększonego samopoczucia pracowników, którzy zdają sobie sprawę, że pracodawca dba o ich życie i zdrowie. Sam pracodawca ma poczucie spełnienia pewnego obowiązku wobec zatrudnianych przez siebie pracowników. W krajach Unii Europejskiej wciąż prowadzone są kampanie mające na celu wyjaśnić znaczenie oceny ryzyka. Zajmuje się tym między innymi Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy. W Polsce o odpowiednie na rzecz oceny ryzyka zawodowego działa Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy. Dzięki tym instytucjom pracodawcy mają łatwy dostęp do materiałów pomocniczych, które ułatwiają ocenę ryzyka oraz identyfikację zagrożeń.
Ocena ryzyka zawodowego w praktyce
Ocena ryzyka zawodowego to obowiązkowy element w każdym przedsiębiorstwie. Małe firmy, w których pracodawca dobrze zna rodzaje wykorzystywanej technologii oraz szczegóły wykonywanej przez pracowników pracy, mogą sporządzić ocenę ryzyka zawodowego samodzielnie. W większych firmach zaleca się jednak, by ocena została przeprowadzona przez kompetentnych specjalistów do spraw BHP. Należy przy tym jednak zaznaczyć, że odpowiedzialność za prawidłowe przeprowadzenie oceny ryzyka leży po stronie przedsiębiorstwa.
Ocena ryzyka powinna zostać przeprowadzona w prosty sposób. Jeżeli firma jest mała, to raczej nie występują w niej liczne zagrożenia, więc identyfikacja jest stosunkowo łatwa. Zaleca się, by przeprowadzania oceny ryzyka zawodowego dokonywać w sposób opierający się na zdrowym rozsądku. Ocenę ryzyka przeprowadzić można w kilku krokach, które opiszemy poniżej.
Zbieranie informacji niezbędnych do oceny ryzyka zawodowego
Pracodawca powinien zacząć ocenę ryzyka zawodowego od określenia, jakie stanowiska pracy znajdują się w jego firmie oraz jacy pracownicy na nich pracują. Powinien on tutaj uwzględnić, czy na danych stanowiskach pracują osoby młodociane, niepełnosprawne lub pracownicy niepełnoetatowi. Pracodawca musi także wykonać spis maszyn, narzędzi oraz materiałów, które wykorzystywane są na stanowiskach pracy. Każda maszyna, narzędzie lub materiał ma określone w instrukcji obsługi zagrożenia, które może powodować. Ważne jest też samo środowisko pracy i to, czy występują w nim czynniki niebezpieczne, szkodliwe lub uciążliwe.
Każde stanowisko pracy powinno mieć dostęp do środków ochrony zbiorowej lub indywidualnej. Na tych stanowiskach powinny być także dokonane pomiary czynników szkodliwych. Ważne są także obowiązujące normy prawne dotyczące bezpieczeństwa na stanowiskach pracy. Uwzględnić należy również opinie pracowników dotyczących miejsca pracy, ich zdanie powinno być bardzo istotne w kontekście oceny bezpieczeństwa w miejscu pracy.
Identyfikacja zagrożeń oraz oszacowanie ryzyka
Następnym krokiem w ocenie ryzyka zawodowego jest sprawdzenie, jakie czynniki ryzyka występują na stanowiskach pracy. Można tu wymienić na przykład śliskie powierzchnie, gorące elementy maszyn oraz prąd elektryczny. Do określenia tych zagrożeń można wykorzystać udostępnione w ramach europejskiej kampanii oceny ryzyka zawodowego listy kontrolne.
Pracodawca powinien następnie oszacować ryzyko w miejscu pracy. W tym przypadku może skorzystać z Polskiej Normy PN-N-18002. Znajduje się tam wiele przydatnych informacji, które umożliwią łatwe oszacowanie ryzyka.
Określenie działań, które mają zminimalizować ryzyko zawodowe
Zagrożenia, których ryzyko wystąpienia stoi na wysokim poziomie, powinny być traktowane priorytetowo. Najlepiej, aby działania miały charakter natychmiastowy. W przypadku średniego ryzyka zawodowego trzeba podjąć działania, które będą dążyły do ciągłego zmniejszania niebezpieczeństwa. Jeżeli chodzi o ryzyko małe, to pracodawca powinien skupić się na tym, aby niebezpieczeństwo nie wzrosło.
Dokumentowanie wyników
Dokumentacja oceny ryzyka zawodowego powinna zawierać elementy, które zostały określone w 39 a ust. 3 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Chodzi o to, aby w dokumentach znalazły się opisy stanowisk pracy oraz wyniki oceny ryzyka zawodowego dla każdego z czynników w danym środowisku pracy. Powinny się tam znaleźć również informacje o podjętych środkach zaradczych. Nie ma konkretnego wzoru dokumentu, w którym wszystkie opisane wyżej informacje miałyby się znaleźć. W sieci są jednak dostępne przykładowe formularze, które może wykorzystać pracodawca.
Należy pamiętać, że jeżeli w przedsiębiorstwie zmieniły się warunki pracy, czyli pojawiły się nowe technologie lub maszyny, to ocena ryzyka zawodowego musi zostać przeprowadzona ponownie, ale dotyczyć może jedynie stanowisk pracy, których dotyczyły zmiany.
Ocena ryzyka zawodowego powinna być ważna dla każdego przedsiębiorstwa. Dzięki niej pracodawca ma większą pewność, że wykonywane na terenie zakładu pracy działania nie będą niosły za sobą ryzyka wypadku. Na ocenę ryzyka każdy pracodawca powinien zwracać baczną uwagę!
Zobacz także:- Co to jest ryzyko zawodowe? BHP a ocena ryzyka zawodowego
- Czego dotyczy art. 226 KP? Jakie obowiązki ma pracodawca w zakresie oceny ryzyka zawodowego?
- Czynniki szkodliwe i uciążliwe w środowisku pracy – dowiedz się, czym są badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia
- Służby BHP w zakładzie pracy. Obowiązki pracodawcy i pracowników w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy
- Czynniki uciążliwe w środowisku pracy – jakie czynniki niebezpieczne mogą występować w środowisku pracy? Poznaj zasady BHP!
