Buty z atestem BHP – podział na klasy i kategorie

Obuwie ochronne należy do środków ochrony indywidualnej pracowników i oczywiście przeznaczone jest do zabezpieczania stóp i nóg przed różnego rodzaju zranieniami, kontuzjami i innymi uszkodzeniami, które mogą być skutkiem uderzenia, wilgoci, działania środków chemicznych, wysokiej lub niskiej temperatury, prądu elektrycznego i innych czynników zewnętrznych. Takie obuwie najczęściej zabezpiecza nasze nogi przed kilkoma zagrożeniami jednocześnie, a skuteczność takich ochron zależy od konstrukcji buta, materiałów, z jakich go wykonano oraz wyposażenia w różne dodatkowe elementy, spośród których szczególnie ważne są podnoski, wkładki antyprzebiciowe, osłony śródstopia i kostki. Wymagania w stosunku do butów ochronnych określone są ścisłymi normami, a w ich wytwarzaniu nie ma miejsca na żadną dowolność.

Trzy podstawowe kryteria podziału obuwia ochronnego

Obowiązujące w naszym kraju przepisy i normy pozwalają na klasyfikację obuwia ochronnego wg kilku różnych kryteriów, z których najważniejsze są trzy:

• 1. podział ze względu na konstrukcję

• 2. podział ze względu na przeznaczenie

• 3. podział ze względu na stopień zagrożeń

Pierwszy z podanych podziałów jest najprostszy i możemy wymienić w nim:

• półbuty (A)

• trzewiki (B)

• buty (C)

• buty do kolan (D)

• buty z przedłużoną cholewką (E).

Wedle drugiego podziału, a więc przeznaczenia, obuwie ochronne ma zabezpieczać przed zagrożeniami:

• chemicznymi

• biologicznymi

• mechanicznymi

• termicznymi

• porażeniem prądem elektrycznym

• atmosferycznymi

• eksplozjami i zapłonami w wybuchowej atmosferze

• ładunkami elektrostatycznymi.

Trzecie z wymienionych na początku tego akapitu kryteriów, ze względu na stopień zagrożeń, wyróżnia:

• obuwie bezpieczne (S) – spełniające normy PN-EN ISO 20345 oraz PN-EN ISO 20345:2012, zabezpiecza palce stopy przy pomocy podnosków, które wytrzymywać muszą uderzenie z energią co najmniej 200 J

• obuwie ochronne (P) – spełniające normy PN-EN ISO 20346 oraz PN-EN ISO 20346:2014-08, zabezpieczające palce stopy podnoskiem wytrzymującym uderzenie z energią co najmniej 100 J

• obuwie zawodowe (O) – spełniające normy PN-EN ISO 20347 oraz PN-EN ISO 20347:2012, stosowane może być wszędzie tam, gdzie nie jest wymagana dodatkowa ochrona palców stopy przy użyciu podnosków.

Podział butów ochronnych S, P, O ze względu na najczęstsze kombinacje zagrożeń

Wymienione wyżej podstawowe kryteria nie wyczerpują do końca klasyfikacji obuwia ochronnego, jak bowiem nadmieniliśmy we wstępie, może ono chronić równocześnie przed wieloma różnymi zagrożeniami, dlatego też trzy klasy obuwia wyróżnione ze względu na poziom zagrożeń (S, P, O) dzielą się na dodatkowe kategorie, które określają najczęstsze kombinacje wymagań. Owe kategorie wymieniamy w trzech poniższych tabelach:

1. Kategorie obuwia bezpiecznego (S) wg PN-EN ISO 20345

2. Kategorie obuwia ochronnego (P) wg PN-EN ISO 20346

3. Kategorie obuwia zawodowego (O) wg PN-EN ISO 20347

Oznakowania butów ochronnych

Prawnym wymogiem w stosunku do producentów jest prawidłowe oznakowanie obuwia ochronnego. Oznakowanie musi być trwałe, a więc nie może ulec zatarciu nawet po długim użytkowaniu i czytelne, a więc łatwe do szybkiego odcyfrowania. Dodatkowym wymogiem jest dołączenie do obuwia, napisanej w języku polskim instrukcji jego obsługi, własności ochronnych, sposobów dostosowywania, konserwacji i przechowywania. Oznakowanie obuwia musi zawierać:

• rozmiar
• znak firmowy
• oznaczenie producenta
• datę produkcji - kwartał i rok
• kraj producenta
• numer odpowiedniej normy

oznakowanie symbolem odpowiedniej kategorii ochronnej zgodnie z podanymi wyżej tabelami
oznakowanie dodatkowymi symbolami w zależności od występowania różnych kombinacji ochronnych; te dodatkowe oznakowania wymieniamy w tabeli umieszczonej niżej: